Kolej na Podróż

Kolej w Mozambiku – podstawowe informacje

Przewoźnik narodowy: Caminhos de ferro do Moçambique (CFM)
Strona internetowa: www.cfmnet.co.mz

Kolej w Mozambiku, podobnie jak w większości krajów Afryki, nieźle funkcjonuje pod względem przewozów towarowych, natomiast pociągi pasażerskie kursują rzadko i na niewielu trasach. Caminhos de ferro do Moçambique w 2017 roku zakupiły spalinowe zespoły trakcyjne z Nowej Zelandii, które są wykorzystywane w przewozach pasażerskich wokół Maputo.

Mozambik pociąg

Pociąg pasażerski w Mozambiku (źródło: CFM)

 

Przewozy pasażerskie

Kolejowe przewozy pasażerskie nie są priorytetem dla władz Mozambiku, dlatego stan pociągów jest kiepski, a liczba połączeń nie zwala z nóg, choć perspektywy na przyszłość wydają się być dobre. Pociągi pasażerskie kursują tylko na kilku liniach, tabor to najczęściej stare, zdewastowane wagony w opłakanym stanie, bez klimatyzacji. Z drugiej strony taka podróż ma swój urok – można robić zdjęcia z okien i obserwować zwykłych Mozambijczyków. Pociągi mają najczęściej trzy klasy, nie mają wagonów restauracyjnych, co do wagonów sypialnych pojawiają się sprzeczne informacje, podobno kursują w liczbie kilku sztuk.

Portal fahrplancenter.com opublikował rozkład jazdy kolei mozambickich obowiązujący w styczniu 2013 roku, a więc w miarę aktualny. Według informacji tam podanych, pociągi kursują kilka razy dziennie pomiędzy Maputo a Matola (20 kilometrów), dwa razy dziennie pociągi jadą w wydłużonej relacji Maputo – Matola – Ressano Garcia (88 kilometrów) do granicy z RPA. Większość połączeń z Maputo do Matoli obsługują autobusy szynowe. Przewozy na tej linii prowadzi firma Caminhos de Ferro do Moçambique (CFM). Co ciekawe, sprawdzałem na mapie satelitarnej i raczej nie ma możliwości, aby pociągo do Ressano Garcia przejeżdżał przez Matolę, tory biegną w zupełnie innym kierunku. Mimo wszystko fahrplancenter.com uchodzi za najwiarygodniejszą stronę z rozkładami jazdy.

Caminhos de Ferro do Moçambique (CFM) są odpowiedzialne również za pociągi pasażerskie pomiędzy Maputo a miastem Goba przy granicy Mozambiku i Suazi. W relacji Maputo – Goba (69 km) jeden pociąg dziennie kursuje od niedzieli do piątku, w relacji powrotnej również jeden pociąg dziennie od poniedziałku do soboty.

Najdłuższą trasą pasażerską obsługiwaną przez tego przewoźnika jest trasa Maputo – Chicualacuala (522 kilometry) do granicy z Zimbabwe. Większość pociągów dojeżdża jedynie do oddalonego o 20 kilometrów od Maputo Maracuene, natomiast kilka razy w tygodniu odjeżdżają pociągi przejeżdżające przez całą trasę. Według fahrplancenter.com w środy kursuje bezpośredni pociąg przez niemal całe Zimbabwe relacji Bulawayo – Chicualacuala (549 km), który wraca do Bulawayo w czwartek. Widnieje również informacja, że pociąg kończy bieg w Sango na granicy, pasażerowie muszą we własnym zakresie przekroczyć granicę i dojść do stacji Chicualacuala. To około dwóch kilometrów. Ciekawa informacja, bowiem z Bulawayo kilka razy w tygodniu odjeżdżają pociągi do Wodospadów Wiktorii oraz dwa razy w tygodniu do botswańskiego Francistown, przy dobrym rozplanowaniu można więc sobie zafundować niedrogą wycieczkę po kilku krajach afryki, jeżeli dojdzie do tego pociąg Johannesburg – Komatipoort, wymieniony na początku artykułu.

W 2013 roku koleje Mozambiku Caminhos de Ferro do Moçambique (CFM) uruchomiły pociąg pasażerski na linii Beira – Tete. Pociąg kursuje raz w tygodniu z Beiry do przemysłowego miasta Moatize koło Tete. Jest to pociąg nocny, z Beiry na północ odjeżdża we wtorki, wraca w czwartki. Przyszłość tego połączenia stoi pod dużym znakiem zapytania.

Zawieszono przewozy pasażerskie na następujących liniach:
Beira – Machipanda (316 km)
Quelimane – Mocuba (145 km)
Moamba – Xinavane (93 km)
Xai Xai – Chicomo (90 km)

W Mozambiku kursuje jeszcze jeden pociąg pasażerski pomiędzy miastami Nampula a Cuamba na linii z portu Nacala do Malawi. Połączenie obsługuje przewoźnik Operador Corredor de Desenvolvimento do Norte CDN znany głównie z przewozów towarowych. Natomiast na linii Cuamba – Lichinga przewozy pasażerskie zostały zawieszone.

Przez Mozambik kilka razy w roku przejeżdżają także luksusowe pociągi wycieczkowe z RPA – Rovos Rail i Shongololo Express.

W czerwcu 2013 roku konsorcjum Transnet dostarczyło do Mozambiku 10 lokomotyw i 21 wagonów pasażerskich. Wcześniej ta sama firma dostarczyła do Mozambiku 95 wagonów do przewozu węgla. Wiadomo, że koleje mozambijskie od lat borykają się z brakiem wagonów pasażerskich i towarowych.

Rozkład jazdy mozambickich pociągów na fahrplancenter.com

 

Przewozy towarowe

Kolej w Mozambiku to przede wszystkim przewozy towarowe na dużą skalę. Linie kolejowe z Mozambiku prowadzą do RPA i Zimbabwe, linia z portu Nacala prowadzi również bezpośrednio do zaniedbanej linii kolejowej do stolicy Malawi – Lilongwe.

Jeśli chodzi o historię kolei w Mozambiku, to w internecie można znaleźć sprzeczne informacje na temat pierwszych linii. Jedna z niemieckich publikacji, a za nią Wikipedia, twierdzą, że pierwsza linia kolejowa została oddana do użytku 1 marca 1890 roku – łączyła Lourenço Marques (dzisiejsze Maputo) z Ressano Garcia – przejściem granicznym z dzisiejszą Republiką Południowej Afryki. Linia istnieje do dziś.

Według innych źródeł pierwszą linią kolejową w Mozambiku była natomiast Beira Railway wybudowana w 1894 roku. Z początku linia miała 120 kilometrów długości, po otwarciu na dwa lata zaprzestano prac przy jej budowie z powodu problemów finansowych. Kilka lat później udało się wydłużyć linię do stolicy ówczesnej Rodezji (dzisiejsze Zimbabwe) – Harare, choć kosztem wielu ofiar, bowiem robotników pracujących przy budowie dziesiątkowała szalejąca w tamtejszych rejonach malaria. Po linii obecnie prowadzone są przewozy towarowe.

Podczas lektury artykułów zauważyłem rozbieżności w nazewnictwie linii i informacjach o historii, więc nie będę powtarzał niesprawdzonych informacji.

Jedną z najważniejszych linii kolejowych Mozambiku jest obecnie linia Maputo – Tete, która została zniszczona na wielu odcinkach podczas wojny domowej. W 2004 roku brazylijski gigant Vale porozumiał się z rządem Mozambiku w kwestii odbudowy tej trasy i przewozów towarowych na niej. Długość linii to 575 kilometrów, odbudowa miała się zakończyć do końca 2012 roku, choć z informacji prasowych wynika, że prac nie dokończono, bowiem tuż przed końcem terminu rząd mozambicki wycofał się z projektu. Obecnie pomiędzy Tete a Maputo przewozy towarowe prowadzi pięć firm, kursuje także wspomniany w poprzednim rozdziale pociąg pasażerski do Moatize. W 2013 roku przewozy były zagrożone z powodu prób sabotażu na linii.

Linia Maputo – Tete nie jest już w stanie obsłużyć wszystkich pociągów towarowych, w związku z czym firma Vale podpisała umowę z rządem Malawi przewidującą budowę linii z Chikwana (miasto leżące na linii Maputo – Tete) do mozambickiego portu Nacala przez terytorium Malawi. Według danych na portalu railjournal.com linia ma prowadzić przez malawijskie miasta Makhanga, Nkaya, do granicy w pobliżu Nayuci. Zostanie również zrewitalizowana istniejąca linia. Jak informuje portal railwyasafrica.com, przy budowie i rewitalizacji linii pracę znajdzie 4500 osób, z czego 70% to Malawijczycy. Prace mają zostać zakończone w ciągu trzech lat.

Kolej w Afryce: Algieria  Angola  Benin  Botswana  Burkina Faso  Burundi  Czad  DR Konga
Egipt  Erytrea  Eswatini  Etiopia  Gabon  Gambia  Ghana Gwinea  Gwinea-Bissau
Gwinea Równikowa Kamerun  Kenia  Komory  Kongo  Lesotho  Liberia  Libia  Madagaskar  Mali  
Malawi  Maroko  Mauretania  Mauritius  Mozambik  Namibia  Niger  Nigeria
Republika Południowej Afryki  Republika Środkowoafrykańska  Rwanda  Senegal  Seszele 
Sierra Leone  Somalia  Sudan  Sudan Południowy  Tanzania  Togo  Tunezja Uganda
Wybrzeże Kości Słoniowej  Wyspy Świętego Tomasza i Książęca  Wyspy Zielonego Przylądka  Zambia  Zimbabwe  Madera  Reunion  Wyspy Kanaryjskie  Wyspa Świętej Heleny

Pociąg pasażerski w Mozambiku (fot. CFM)

%d bloggers like this: