Kolej na Podróż

Kolej w Irlandii – przewodnik dla pasażerów

Kolej w Irlandii dociera do wszystkich najważniejszych miast, ale nie do wszystkich miejsc, np. na południowe wybrzeże nie prowadzi żadna linia kolejowa. Pociągi w Irlandii są szybkie, czyste, punktualne, ale również droższe niż autobusy. Dzielą się na DART (coś w stylu szybkiej kolei miejskiej w Dublinie), podmiejskie oraz Intercity. Nie ma pociągów nocnych. Jedyne kolejowe połączenie międzynarodowe to Dublin – Belfast obsługiwane przez pociągi Intercity. Co jakiś czas w prasie można przeczytać o likwidacji połączeń i zwolnieniach pracowników w Iarnrod Eireann.

Przewoźnik narodowy: IR (Iarnrod Eireann)
Strona internetowa: www.irishrail.ie
Ostatnia aktualizacja: 26.11.2018



Rozkład jazdy i ceny

Rozkład jazdy i ceny można sprawdzić w wyszukiwarce połączeń na stronie irlandzkich kolei www.irishrail.ie

Prawdę mówiąc nie potrafiłem połapać się w taryfach opublikowanych na stronie kolei. Często wychodziła mi inna cena biletu niż w wyszukiwarce połączeń. Po kliknięciu w ikonkę „informacja” można obejrzeć bardzo ładnie przedstawioną mapę trasy pociągu.

Do wielu miejsc nie da się dojechać pociągiem, jako uzupełnienie podróży koleją, warto zapoznać się z rozkładem jazdy autobusów dostępnym na stronie www.buseireann.ie. Przewoźnik często oferuje bilety promocyjne, np. za 5 euro pomiędzy Dublinem a Cork poza godzinami szczytu.

Mapa kolei w Irlandii na Wikipedii

Cork pociąg

Pociąg na stacji w Cork (aut. Ed Webster, CC-BY, flickr.com)

 

Wybrane rodzaje biletów

Na swojej stronie irlandzki przewoźnik umieścił szczegółowe informacje dotyczące rodzajów biletów stosowanych w Irlandii. Poniżej znajduje się ich lista. Pominąłem bilety dla studentów, uczniów i okresowe, które nie przydadzą się turystom. Bilety można kupić przez internet (nie wszystkie), w kasach biletowych lub w automatach. Pociągi nie wymagają rezerwacji miejsc (jest fakultatywna) ani dopłat.

single/one-way ticket – podróż w jedną stronę w dniu oznaczonym na bilecie

day return ticket – bilet powrotny, przy czym podróż powrotna musi się odbyć w dniu oznaczonym na bilecie.

open return ticket – bilet powrotny, ważny przez miesiąc od dnia oznaczonego na bilecie.
family – ważny dla jednego, dwóch, dwojga dorosłych podróżujących z grupą do czworga dzieci do ukończenia 16 roku życia. Aby skorzystać z biletu, musi podróżować przynajmniej jeden dorosły i jedno dziecko. Bilet dostępny również w wersji „day return” oraz „open return”.

Trekker Four Day – bilet sieciowy umożliwiający podróżowanie wszystkimi pociągami przewoźnika na terenie Irlandii przez cztery następujące po sobie dni. Można go nabyć wyłącznie w kasach.

Explorer – bilet sieciowy umożliwiający podróż wszystkimi pociągami przewoźnika na terenie Irlandii w 5 wybranych dni w ciągu 15 dni. Można kupić również inną wersję tego biletu ważną przez 8 wybranych dni w ciągu 15, oprócz pociągów umożliwiającą także podróżowanie autobusami Bus Éireann.

Dublin Heuston dworzec

Dworzec kolejowy Dublin Heuston (aut. William Murphy, CC-BY-SA, flickr.com)

 

Narodowe Muzeum Transportu w Dublinie

Jeśli będziecie mieli okazję zwiedzić Dublin, warto wsiąść do pociągu DART, wysiąść na stacji „Howth” i udać się w kierunku ogrodów zamkowych. W jednym z budynków mieści się tam Narodowe Muzeum Transportu.

Muzeum powstało w 1949 roku, kiedy to grupa pasjonatów wpadła na pomysł zachowania dublińskich tramwajów przed zniszczeniem. Kolekcja szybko rosła, a muzeum urosło do rangi narodowego.

Nie jest to muzeum kolejnictwa, nie znajdziemy tam zabytkowych lokomotyw ani wagonów. Znajdziemy za to zabytkowe tramwaje, zabytkowe autobusy i stare pojazdy różnego typu. Najstarszy z eksponatów został wyprodukowany w 1883 roku, najmłodszy w 1984. Łącznie muzeum posiada w swoich zbiorach 170 eksponatów, których średnia wieku wynosi 46 lat.

Zwiedzającym udostępniono jedynie 60 pojazdów, resztę można zobaczyć tylko na specjalne życzenie. W hali muzealnej jest ciasno, eksponaty są ułożone tuż obok siebie; mimo to warto się wybrać do tego muzeum, aby poczuć atmosferę dawnych czasów irlandzkiej komunikacji miejskiej. Wystawę podzielono na pięć kategorii – pojazdy wojskowe, pojazdy pasażerskie, pojazdy ratunkowe, pojazdy użyteczności publicznej oraz pojazdy komercyjne. Eksponaty są bardzo zaniedbane.

Muzeum jest mało znane wśród turystów, jednak po obejrzeniu zdjęć, listy eksponatów oraz relacji osób odwiedzających muzeum, mogę polecić każdemu, kto chociaż trochę interesuje się motoryzacją lub tramwajami. Muzeum otwarte jest w soboty, niedziele i święta od 14:00 do 17:00. Lezy 730 metrów od stacji DART „Howth” i 350 metrów od przystanku autobusu linii 31.

National Transport Museum
Heritage Depot, Howth Demesne, Howth, Dublin 13
Strona internetowa: www.nationaltransportmuseum.org

Muzeum Transportu Dublin

Narodowe Muzeum Transportu w Dublinie (aut. Ana Rey, CC-BY-SA, flickr.com)

 

DART

Dublin Area Rapid Transport System (DART) to kolej aglomeracyjna w Dublinie łącząca centrum miasta z odległymi przedmieściami. Zarządcą DART jest Córas Iompair Éireann, firma zależna od Iarnród Éireann.

Pierwsza linia Dublin Area Rapid Transport System została uroczyście otwarta w 1984 roku. Pierwszy pociąg wyjechał w trasę z Bray do Dublina 23 lipca 1984 roku o 8 rano.

Wszystkie linie DART od początku były zelektryfikowane, połączenia obsługują elektryczne zespoły trakcyjne należące do od Iarnród Éireann. Co ciekawe, niemal wszystkie pojazdy kursujące w 1984 roku, wożą pasażerów do dziś. Wyjątkiem są tylko cztery pociągi, które spłonęły w pożarze lokomotywowni Fairview w 2001 roku.

Początkowo tabor liczył 80 elektrycznych zespołów trakcyjnych, w 1999 roku liczbę zwiększono do 154. Planowane są kolejne zakupy.

DART nie może narzekać obłożenie, a w dniach imprez i wydarzeń liczba pasażerów znacznie rośnie, uruchamiane są także dodatkowe pociągi. Najwięcej pasażerów pociągi DART przewiozły 4 lipca 1966 roku, kiedy amerykański lotniskowiec JFK wpłynął do portu w Dun Laoghaire. Pociągami tego dnia podróżowało 250 tysięcy pasażerów.

Odcinek kolei DART Dublin – Dun Laoghaire powstał przez elektryfikację pierwszej linii kolejowej w Irlandii oddanej do użytku w 1834 roku.

Planowana jest rozbudowa sieci kolei podmiejskiej. W planach wymienia się między innymi budowę linii łączącej stację Clongriffin z międzynarodowym portem lotniczym Dublin. Druga ciekawa inwestycja to budowa podziemnej linii kolejowej DART Underground Docklands – Inchicore o długości 7,5 km.

DART Irlandia

Pociąg DART (aut. William Murphy, CC-BY-SA, flickr.com)

Belmond Grand Hibernian Train

W niektórych krajach popularne są luksusowe pociągi wycieczkowe, wożące zamożnych turystów po całym kraju. Przejazd pociągiem połączony jest ze zwiedzaniem najpopularniejszych miejsc, degustacją potraw w wybranych restauracjach i często noclegami w luksusowym przedziale wagonu sypialnego.

W 2016 roku Irlandia doczekała się własnego luksusowego pociągu o nazwie Belmond Grand Hibernian Train. Stylowe wagony pociągu zostały zbudowane w Belfaście – jak widać na zdjęciach w folderach reklamowych, zadbano o najdrobniejsze szczegóły. O ile nie jest to wynik retuszu.

Pociąg zestawiony jest z wagonów sypialnych z przedziałami dwuosobowymi wyposażonymi w prysznic i toaletę. Na życzenie część przedziałów może zostać połączona z sąsiadującymi, przez co powstanie przedział rodzinny. Piszę przedział, choć to bardziej przypomina pokój hotelowy. Dostępne są przedziały z łożem małżeńskim, jak i z dwoma oddzielnymi łóżkami.

Oprócz wagonów sypialnych w składzie pociągu znajdują się dwa wagony restauracyjne, wagon panoramiczny oraz wagon salonowy z muzyką na żywo, w którym również odbywają się koncerty lub przedstawienia teatralne.

Pociąg wyjeżdża w trasę kilka razy w roku – dostępne są różne wycieczki, najdłuższa to Grand Tour of Ireland trwająca 7 dni i 6 nocy. Ceny wysokie i raczej niedostępne dla przeciętnego polskiego zjadacza chleba.

AKTUALIZACJA: W związku z pandemią pociąg został wycofany z oferty.

Strona internetowa: www.belmond.com/trains/europe/ireland/belmond-grand-hibernian/

Belmond

Pociąg Grand Hibernian (materiały prasowe Belmond)

 

Połączenia Intercity

Pociągi Intercity uruchamiane przez koleje irlandzkie łączą największe miasta w Irlandii. Kursuje również pociąg Intercity Dublin – Belfast.

W pociągach Intercity znajdują się wagony klasy Standard i First, w pociągach Dublin – Belfast wagony klasy First Plus. Dostępny jest też wagon barowy i minibar. To teoria, bowiem na niektórych trasach w wyszukiwarce pokazywana jest tylko klasa Standard.

Wszystkie wagony są bezprzedziałowe, większość foteli w układzie naprzeciwległym. W pociągach wydzielono miejsce do przewozu rowerów, wymagana jest jednak wcześniejsza rezerwacja.

Dublin – Cork

STACJE NA TRASIE POCIĄGU

Dublin Heuston –> Portlaoise –> (Ballybrophy) –> Thurles –> Limerick Junction –> (Charleville) –> Mallow –> Cork.

Dublin Heuston– główna stacja kolejowa w Dublinie położona w centrum miasta. Odjeżdżają stąd pociągi na południe, południowy zachód i zachód Irlandii. Budowę stacji rozpoczęto w 1844 roku, dwa lata później została uroczyście otwarta. Dawniej nazywała się Kingsbridge. Przestronny dworzec, bilety można kupić w kasach, czynne są toalety, kioski i lokale z przekąskami.

Portlaoise – przeciętne miasteczko liczące ok. 18 tysięcy mieszkańców. W pobliżu więzienie i ruiny zamku Dunamase z ładnym kościółkiem.

Ballybrophy – stacja na uboczu, nie zatrzymują się tu wszystkie pociągi. Niecałe 4 kilometry od stacji znajduje się Donaghmore Famine Workhouse Museum.

Thurles – nieduże miasteczko. W centrum niska, zwarta zabudowa. Najważniejszy budynek to katedra, inną atrakcją jest pomnik Wielkiego Głodu. Na peryferiach miasta tor wyścigów konnych.

Limerick Junction – stacja węzłowa przy głównej linii, z której odjeżdżają pociągi podmiejskie w kilku kierunkach. Stacja na uboczu, w pobliżu stacji znajduje się tor wyścigów konnych oraz pole golfowe.

Charleville – mały dworzec kolejowy położony 2 km od miasteczka Charleville. Miasteczko nieatrakcyjne pod względem turystycznym – poza główną ulicą z kościołem i zabytkowym budynkiem biblioteki nie ma tu nic ciekawego. Nie wszystkie pociągi zatrzymują się na stacji Charleville.

Mallow – trzynastotysięczne miasteczko z zaniedbanym pałacem i ruinami zamku (Mallow Castle). Pod Mallow wysoki wiadukt, zbudowany na miejscu pięknego wiaduktu zniszczonego podczas Irlandzkiej Wojny Domowej.

Cork – drugie pod względem wielkości miasto Irlandii. Miasto uniwersyteckie, sporo interesujących atrakcji turystycznych, między innymi dwie katedry, English Market, więzienie miejskie przekształcone w muzeum, Dzielnica Hugenocka, a w okolicy malowniczy Zamek Blarney.

Dublin – Tralee

Z Dublin do Mallow trasa pokrywa się z pociągiem Dublin – Cork, więc nie wymieniam stacji.

NAJWAŻNIEJSZE STACJE

Banteer
 – wieś zamieszkała przez około 300 osób.

Millstreet – stacja kolejowa położona jest 2 kilometry od centrum miasteczka. Samo miasteczko liczy około 1,5 tys. mieszkańców. Warto zobaczyć zamek Drishane Castle wybudowany w 1438 roku. W 1993 roku odbył się tu konkurs Eurowizji.

Rathmore – maleńkie miasteczko bez atrakcji turystycznych.

Killarney – piętnastotysięczne miasto popularne wśród turystów jako baza wypadowa do pieszych wycieczek po atrakcyjnej krajobrazowo okolicy i parku narodowym. W pobliżu świetnie zachowany zamek Ross z końca XV wieku, opactwo i posiadłość Muckross, wodospad Torc, a w samym mieście katedra św. Marii.

Farranfore – wieś, niedaleko stacji znajduje się port lotniczy Kerry, a także szpital.

Tralee – stolica hrabstwa Kerry, około 23 tysiące mieszkańców. W centrum miasta najważniejsza atrakcja to Muzeum Hrabstwa Kerry. Dwa kilometry od miasta warto zobaczyć wiatrak w Blennerville zbudowany w 1800 roku. Wiatrak o wysokości 21,3 metra to podobno najwyższy wiatrak w Europie.

Dublin – Waterford

NAJWAŻNIEJSZE STACJE

Dublin Heuston
 – patrz wyżej.

Kildare – ośmiotysięczne miasteczko o bogatej historii, dobre miejsce na kilkugodzinną wycieczkę z Dublina. Kilka znanych zabytków i atrakcji – katedra św. Brygidy, okrągła wieża tuż przy katedrze, ogród św. Fiakriusza oraz outlet na peryferiach miasteczka.

Athy – trochę większe miasteczko niż Kildare (10 tys. mieszkańców), najważniejsze zabytki to most i zamek (a właściwie coś w stylu wieży) nad rzeką Barrow. Poza tym kilka kościołów. Sporo turystów przyjeżdża do położonego niedaleko Athy zamku Kilkea z polem golfowym.

Carlow – miasto (ok. 25 tys. mieszkańców), stolica hrabstwa o tej samej nazwie. Warto zobaczyć zamek wzniesiony w latach 1207-1213 i katedrę. 10 kilometrów od miasta godna uwagi jest posiadłość Ducketts Grove House.

Muine Bheag (Bagenalstown) – przeciętne miasteczko bez atrakcji. Mała, zabytkowa stacja kolejowa. Niecałe 10 kilometrów od miasta znajduje się zamek Ballyloughan.

Kilkenny (MacDonagh) – piętnastotysięczne miasto nazywane „Marmurowym Miastem”. Popularny cel wycieczek turystycznych. Najbardziej znane zabytki to średniowieczny zamek i katedra św. Kanizjusza, ratusz, dwa kamienne mosty i kościoły. Można także zwiedzić browar. Uważane jest za jedno z najładniejszych irlandzkich miast.

Thomastown – małe miasteczko bez atrakcji. W pobliżu zamek, ruiny opactwa oraz ogrody Kilfane Glen z wodospadem.

Waterford – Historyczna stolica hrabstwa Waterford. Więcej niżej.

Dublin – Galway

NAJWAŻNIEJSZE STACJE

Dublin Heuston – patrz wyżej.

Portarlington – ośmiotysięczne miasteczko przeciętnego wyglądu. 4 kilometry od centrum znajdują się ruiny normańskiego zamku Lea Castle.

Tullamore – nieduże miasto w hrabstwie Offaly, kojarzone z produkcji whisky Tullamore Dew. Możliwość zwiedzania destylarni. 3 km od miasta zamek Charleville.

Athlone – miasto (21 tys. mieszkańców) nad rzeką Shannon. Zabytki sakralne, w tym ruiny opactwa, dobrze zachowany zamek nad rzeką.

Ballinasloe – miasteczko bez atrakcji turystycznych.

Woodlawn – stacja na odludziu, w pobliżu tylko maleńkie wioski.

Athenry – czterotysięczne miasteczko ze średniowiecznym zameczkiem i niewielkim centrum rozrywki dla dzieci Athenry Heritage Centre. Zachowała się też brama miejska. Wszystko blisko stacji kolejowej.

Galway – dynamicznie rozwijające się, trzecie pod względem wielkości miasto Irlandii, z dogodnymi połączeniami kolejowymi i autobusowymi. Więcej niżej

Dublin – Sligo

NAJWAŻNIEJSZE STACJE

Dublin Connolly – wraz z Dublin Heuston najważniejsza stacja kolejowa w Irlandii. Odjeżdżają stąd pociągi głównie na wschód Irlandii, do Sligo oraz Rosslare Europort. Kasy biletowe, biletomaty, toalety, kilka sklepów i lokali gastronomicznych, wejście na perony przez bramki.

Maynooth – piętnastotysięczne miasteczko. Warto zobaczyć budynki uniwerystetu, college św. Patryka i dawny zamek.

Kilcock – miasteczko bez atrakcji turystycznych.

Enfield – kolejne przeciętne miasteczko.

Mullingar – miasto (21 tys. mieszkańców) popularne wśród turystów dzięki pobliskim jeziorom, ruinom zamku, katedrze św. Jezusa Chrystusa oraz położonej siedem kilometrów od miasta posiadłości Belvedere House and Gardens.

Edgeworthstown – brak interesujących miejsc i atrakcji.

Longford – ośmiotysięczne miasto, założone jeszcze przez Wikingów. Godny uwagi zabytek to katedra.

Dromod – wieś, przy stacji niewielkie muzeum kolejnictwa stworzone przez dwóch miłośników kolei.

Carrick-on-Shannon – miasteczko liczące ok. 4 tysiące mieszkańców. Poza dwoma kościołami nie ma tu nic ciekawego.

Boyle – przeciętne miasteczko (2,5 tys. mieszkańców). Jedyne atrakcje w centrum to tzw. Dom Króla i ruiny opactwa cystersów. Kilka kilometrów od miasta znajduje się jezioro Key, wokół którego rozciągają się szlaki spacerowe, a zamek McDermott na jednej z wysepek często pojawia się w przewodnikach turystycznych.

Ballymote – miasteczko (1,5 tys. mieszkańców) z ruinami zamku normańskiego oraz opactwem.

Collooney – miasteczko nieatrakcyjne dla turystów. Jedyna atrakcja to centrum rozrywki dla dzieci.

Sligo (MacDiarmada) – Drugie pod względem wielkości miasto prowincji Connacht. Więcej niżej.

Dublin – Westport

Na odcinku Dublin – Athlone trasa pokrywa się z trasą pociągu Dublin – Galway.

Dublin Heuston –> Portarlington –> Tullamore –> Clara –> Athlone –> Roscommon –> Castlerea –> Ballyhaunis –> Claremorris –> Manulla Junction –> Castlebar –> Westport

NAJWAŻNIEJSZE STACJE

Roscommon
 – małe miasteczko. Atrakcje to ruiny zamku, stare więzienie, a na przedmieściach ruiny opactwa.

Castlerea – przeciętne miasteczko bez szczególnych atrakcji.

Ballyhaunis – jak wyżej.

Claremorris – miasteczko nad dwoma jeziorami, które są jego jedyną atrakcją.

Manulla Junction – węzeł kolejowy. Odjeżdżają stąd pociągi do Westport i Balliny.

Castlebar – dziesięciotysięczne miasto znane z kilku imprez kulturalnych odbywających się na przestrzeni roku. W pobliżu jeziora.

Westport – miasto zaprojektowane w drugiej połowie XVIII wieku jako miejsce zamieszkania pracowników dworu Westport House. Niedaleko miasta wznosi się góra Croagh Patrick – święte miejsce dla Irlandczyków i cel pielgrzymek. Główna atrakcja turystyczna to wspomniany dwór Westport House, w okolicy dobre warunki do uprawiania aktywnej turystyki, między innymi zatoka Clew Bay oraz Park Narodowy Connemara.

Dublin – Rosslore

Pociągi rozpoczynają bieg na stacji Dublin Connoly. Część trasy przebiega nad morzem.

Dublin Connolly –> Tara Street –> Dublin Pearse –> Dun Laoghaire (Mallin) –> Bray (Daly –> Greystones –> Wicklow –> Rathdrum –> Arklow –> Gorey –> Enniscorthy –> Wexford (O Hanrahan) –> Rosslare Strand –> Rosslare Europort

NAJWAŻNIEJSZE STACJE

Dublin Connolly
 – wraz z Dublin Heuston najważniejsza stacja kolejowa w Irlandii. Odjeżdżają stąd pociągi głównie na wschód Irlandii, do Sligo oraz Rosslare Europort. Kasy biletowe, biletomaty, toalety, kilka sklepów i lokali gastronomicznych, wejście na perony przez bramki.

Tara Street – przystanek w centrum Dublina.
Dublin Pearse – jak wyżej.
Dun Laoghaire (Mallin) – port, stacja DART, dawniej końcowa stacja pierwszego odcinka kolei w Irlandii.

Bray (Daly) – miejscowość wypoczynkowa położona około 20 km od Dublina. 32 tysiące mieszkańców, liczne hotele i obiekty gastronomiczne, tereny spacerowe nad morzem. Popularny cel wycieczek jednodniowych mieszkańców Dublina.

Greystones – kolejne miasto nadmorskie, w ostatnich latach stało się miastem-sypialnią Dublina. Port. Dojeżdżają tu pociągi DART.

Wicklow – sześciotysięczne miasteczko. Godne uwagi jest stare więzienie i browar.

Rathdrum – baza wypadowa do wycieczek po szlakach turystycznych. Atrakcja to Avondale House & Forest Park. We wspomnianym parku rosną drzewa z całego świata..

Arklow – miasto liczące ok. 12 tysięcy mieszkańców, położone u ujścia rzeki Avoca. Brak godnych polecenia atrakcji.

Gorey – jak wyżej.

Enniscorthy – inne miasto podobnej wielkości, tutaj warto zobaczyć zamek i katedrę.

Wexford (O Hanrahan) – miasto znane z festiwalu operowego, popularne wśród turystów. Warto zwiedzić Irish National Heritage Park na peryferiach miasta, niedaleko miasta ładny zamek Johnstown.

Rosslare Strand – stacja kolejowa we wsi Rosslare, położonej nad morzem i znanej z kilometrów plaż.

Rosslare Europort – stacja końcowa przy porcie Rosslare. Odpływają stąd promy do Fishguard i Pembroke (Wielka Brytania) oraz do Cherbourga i Roscoff (Francja).

Dublin

Dublin to stolica Irlandii i jej największe miasto. W irlandzkiej stolicy mieszka mnóstwo Polaków, dzięki dogodnym połączeniom lotniczym z Polską jest również idealnym miejscem na weekendowy wypad. Dużym atutem miasta jest położenie u ujścia rzeki Liffey do Zatoki Dublińskiej. Pod względem zabytków i atrakcji Dublin wydaje się niezbyt interesujący, jak na europejską stolicę, ale to tylko pozory. Zadowoleni na pewno będą miłośnicy pubów. Dublin jest również doskonałą bazą wypadową na wycieczki kolejowe (i nie tylko) po Irlandii. Ci, którzy będą chcieli bardziej poznać to miasto, powinni odwiedzić następujące miejsca:

OLD TRINITY COLLEGE – najstarsza i najbardziej prestiżowa irlandzka uczelnia, założona w 1592 roku przez królową Elżbietę I. Kampus uniwersytecki położony jest w centrum miasta, na zewnątrz uwagę zwraca trzydziestometrowa dzwonnica Campanile z 1853 roku – uważana za symbol uczelni i często fotografowana przez turystów. Warto zobaczyć także aulę i kaplicę wybudowaaną w 1798 roku, która służy wyznawcom wszystkich wyznań chrześcijańskich. Nie wolno pominąć Starej Biblioteki z tzw. Księgą z Kells. Księga to cztery ewangelie po łacinie naposane bogato zdobionym rękopisem. W bibliotece obowiązuje całkowity zakaz fotografowania.

BANK OF IRELAND – dawna siedziba parlamentu, obecnie siedziba jednego z największych irlandzkich banków. Budynek wybudowany w 1739 roku w stylu neoklasycystycznym. W salach Bank of Ireland Centre przygotowano ekspozycję o historii bankowości.

MUZEUM NARODOWE – muzeum mieszczące się przy Kildare Street udostępnia eksponaty dotyczące historii wyspy. W dziewiętnastowiecznym budynku zaprojektowanym przez Thomasa Deane’a uwagę zwraca posadzka mozaikowa przedstawiająca znaki zodiaku. Wśród wystaw największą popularnością cieszy się wystawa przedmiotów ze złota pochodzących z epoki brązu oraz Skarbiec – najcenniejsze przedmioty z okresu średniowiecza. Osobna wystawa prezentuje czasy Wikingów.

DUBLINIA – muzeum poświęcone średniowiecznym dziejom Dublina. Dla zwiedzających przygotowano przedmioty z wykopalisk archeologicznych, różne rekonstrukcje, a najciekawszym eksponatem jest makieta miasta przedstawiająca Dublin w 1500 roku.

BROWAR GUINNESA – kilkupiętrowa ekspozycja dotycząca historii piwa Guinness. Zwiedzanie z przewodnikiem. Na ostatnim piętrze znajduje się pub, z którego można podziwiać panoramę stolicy Irlandii. Kufel piwa w pubie wliczony jest w cenę biletu wstępu.

SPIRE OF DUBLIN – symbol nowoczesnego Dublina. Iglica o wysokości 121,2 m wykonana ze stali nierdzewnej, stojąca na a O’Connell Street. Do 1966 roku stała w tym miejscu Kolumna Nelsona, pomnik brytyjskiego admirała wysadzony w powietrze przez byłego bojownika Irlandzkiej Armii Republikańskiej (IRA). Iglica powstała w ramach rewitalizacji głównego dublińskiego bulwaru, znacznie podupadającego od lat 90. ubiegłego wieku. Została postawiona na przełomie grudnia 2002 i stycznia 2003 roku. Otrzymała szereg nagród, choć moim skromnym zdaniem, na zdjęciach wygląda nieciekawie.

ZAMEK DUBLIŃSKI – zamek wzniesiony w latach 1204-1224 z polecenia króla Jana Bez Ziemi na miejscu dawnej warowni Wikingów. W 1684 roku strawiony przez pożar, został odbudowany. Pożar przetrwała jedynie wieża Record Tower. Do 1922 roku był siedzibą angielskich wicekrólów. Na forach internetowych spotkałem się z opinią, że w zamku nie czuć atmosfery sprzed wieków, że jest zbyt zadbany.

KILMAINHAM GAOL – najsłynniejsze dublińskie więzienie, zbierające świetne recenzje na forach internetowych. Działało w latach 1787-1924. W więzieniu przebywali między innymi najgroźniejsi rebelianci i przywódcy Powstania Wielkanocnego z 1916 roku. Zwiedzanie trwa 90 minut i jest możliwe tylko z przewodnikiem. Turyści mogą obejrzeć cele. Po zamknięciu więzienia w 1924 roku opuszczone budynki upadały w ruinę, w latach 60. XX wieku zostały jednak odnowione. Dziś to jedna z najpopularniejszych atrakcji Dublina.

TEMPLE BAR – dzielnica pubów, knajpek i galerii powstała w latach 60. XX wieku, kiedy mieszkańcy sprzeciwili się budowie w tym miejscu dworca autobusowego. Wcześniejh tereny należały do zakonu augustianów, w XVIII wieku była to dzielnica prostytutek, a w XIX wieku osiedlili się tu głównie rzemieślnicy. Dzielnica w niektórych miejscach zachowała specyficzny układ ulic. Do Temple Bar prowadzi most Ha’penny Bridge, czyli „most półpensowy”, nazwany od jałmużny dla żebraków żebrzących na moście. Dzielnica posiada własny punkt informacji turystycznej.

Połączenia kolejowe:
Dublin Heuston – Cork
Dublin Heuston – Limerick – Ennis
Dublin Heuston – Tralee
Dublin Heuston – Waterford
Dublin Heuston – Galway
Dublin Heuston – Westport – Ballina

Dublin Connolly – Sligo
Dublin Connolly – Belfast
Dublin Connolly – Rosslare Europort

Port morski w Dublinie oddalony jest około 3 kilometry od centrum. Kursują stąd promy na Wyspę Man obsługiwane przez Isle of Man Steam Packet Company, promy do Holyhead obsługiwane przez Stena Line oraz Irish Ferries

Cork

Drugie pod względem wielkości miasto Irlandii (ale trzecie na wyspie po Dublinie i Belfaście) jest popularne wśród turystów i idealne na jednodniową wycieczkę, choć poleca się raczej autobus, bowiem dworzec kolejowy jest oddalony od centrum miasta. Cork najlepiej zwiedzać pieszo, choć niektóre strome uliczki mogą zmęczyć osoby o słabej kondycji. Miasto o bogatej historii, w którym znajdziemy kilka ciekawych zabytków, między innymi kościół św. Anny z charakterycznym wiatrowskazem w kształcie łososia. Za opłatą można zagrac na kościelnych dzwonach „Shandon Bells” którąś ze specjalnie przygotowanych melodii. Każdy z czterech zegarów na wieży pokazuje inną godzinę, od czego wzięła się nazwa „Four liars” oznaczająca te zegary.

Katedra św. Finbara to kościół wybudowany w XIX wieku, konsekrowany w 1870 roku. Słynie z pięknych witraży. Jak podają źródła, już w VII wieku stał tu klasztor i szkoła św. Finbara. Ze średniowiecznego kościoła nic nie pozostało.

Cork City Gaol – dawne więzienie miejskie z ekspozycją dotyczącą losów osadzonych w tym mieście. W tym samym budynku mieści się Muzeum Radia z pokaźną kolekcją radioodbiorników.

Giełda Maślana – w budynku dawnej Giełdy Maślanej obecnie działa teatr, natomiast w przylegającym Muzeum Masła można obejrzeć eksponaty z czasów, kiedy Cork było głównym dostawcą masła dla statków handlowych udających się w rejsy do Indii Zachodnich.

Ponadto koniecznie należy zobaczyć English Market – kryty bazar z 1788 roku. Bazar w dużej części został w 1980 roku strawiony przez pożar, ale obiekt pieczołowicie odbudowano. W środku można kupić głównie świeże owoce morza, owoce, warzywa, mięsa i wędliny. Pośrodku bazaru stoi XIX-wieczna fontanna. Wycieczkę można zakończyć zwiedzając Cork Public Museum prezentujące historię miasta i regionu od najdawniejszych czasów do współczesności i Browar Beamisha, czyli tradycyjnie zwiedzanie połączone z degustacją piwa.

Połączenia kolejowe:
Dublin Heuston – Cork
Mallow – Cork – Cobh – Midleton
Cork- Tralee

Port morski obsługujący Cork znajduje się w oddalonej o 16 kilometrów od miasta wsi Ringaskiddy, dokąd można dojechać autobusem. Cork posiada połączenie promowe ze Swansea (port Roscoff) obsługiwane przez Brittany Ferries (www.brittanyferries.com

Cork

Shandon Bridge w Cork (aut. John Lord, CC-BY, flickr.com)

 

Galway

Dynamicznie rozwijające się, trzecie pod względem wielkości miasto Irlandii, z dogodnymi połączeniami kolejowymi i autobusowymi. Oba dworce znajdują się w centrum Galway. Miasto o bogatej historii, dziś przyciąga turystów malowniczymi ulicami i kilkoma zabytkami, z których należy wymienić Zamek Lynchów – dawną rezydencję jednego z najbardziej znanych tutejszych rodów. Wzniesiony na przełomie XV i XVI wieku, obecnie jest siedzibą banku AIB. Uwagę zwraca „Łuk Hiszpański na nadbrzeżu, dawna brama miejska, a w pobliżu widać resztki średniowiecznych murów obronnych. Najbardziej znany zabytek Galway to kościół św. Mikołaja wybudowany w 1320 roku, później wielokrotnie przebudowywany. Według legendy w tym właśnie kościele miał się modlić Krzysztof Kolumb przed wypłynięciem na jedną ze swoich wypraw. Pomnik Krzysztofa Kolumba stoi dziś przy moście Wolfa Tone’a.

Miasto liczące około 50 tysięcy mieszkańców nie zatrzyma turystów na dłużej, ale jest świetną bazą wypadową do wycieczek nie tylko koleją do innych większych miast, lecz również pieszych w kierunku pobliskiego jeziora Corrib, okolic Connemary, czy wysp Aran.

Połąćzenia kolejowe: Galway – Dublin, Galway – Athlone, Galway – Limerick Junction (pociągi skomunikowane z pociągami ze stacji Limerick w kierunku Cork, Tralee i Waterford)

Galway

Galway (aut. Irish Jaunt, CC-BY-SA, flickr.com)

 

Sligo

Drugie pod względem wielkości miasto prowincji Connacht samo w sobie nie jest zbyt atrakcyjne, lecz okolice miasta zachęcą miłośników pieszych wędrówek, albo aktywnego wypoczynku.

Pierwsze ślady osadnictwa na tym terenie pochodzą z czasów prehistorycznych; w średniowieczu w Sligo krzyżowały się ważne szlaki handlowe. W połowie XIX wieku miasto znacznie podupadło z powodu fali emigracji do Stanów Zjednoczonych.

Dworzec kolejowy i autobusowy znajdują się w centrum miasteczka, którego centrum można obejść w ciągu godziny. Z zabytków należy wymienić opactwo Dominikanów z 1252 roku, ratusz z 1878 r., w ostatnich latach gruntownie wyremontowany i dwie katedry stojące obok siebie – protestancką katedrę św. Jana Chrzciciela (1730) i katolicką katedrę Niepokalanego Poczęcia (1874).

Połączenia kolejowe: Sligo – Dublin

Limerick

Kolejne z miast o bogatej historii, obecnie utrzymujące się głównie z turystyki. W mieście działa także politechnika uważana za najlepszą w kraju. Dużą część mieszkańców miasta stanowią obywatele państw byłej Jugosławii i Polacy. Do Limerick łatwo dojechać koleją z innych irlandzkich miast, ponieważ leży na skrzyżowaniu szlaków kolejowych z Dublina do Cork i Waterford. 20 kilometrów od miasta położone jest lotnisko Shannon; na lotnisko najlepiej dojechać bezpośrednimi autobusami z centrum miasta. Dworzec kolejowy i autobusowy zlokalizowane są w centrum Limerick.

Miasto dzieli się na trzy części: English Town – na południowym krańcu King’s Island, Irish Town – stare uliczki wzdłuż południowego wybrzeża oraz Newtown Perry – nowoczesna dzielnica finansowo-administracyjna.

Najważniejszy zabytek to katedra Najświętszej Marii Panny wzniesiona w 1179 roku w miejscu pałacu Donala Mor O’Briana. Wieża katedry mierzy ponad 120 metrów, a w środku można zobaczyć podnoszone ławki na chórze z 1500 roku – jedyny tego typu zabytek w Irlandii.

Oprócz tego warto zobaczyć zamek króla Jana bez Ziemi budowany w latach 1200-1202, przebudowany w 1216 roku. Początkowo warownia miała kształt pięciokąta. Obecnie na terenie zamku mieści się muzeum poświęcone dziejom Normanów w Irlandii. Zamek został oszpecony po dobudowaniu szklanego pawilonu.

Limerick

Katedra w Limerick (aut. Gilles, CC-BY-SA, flickr.com)

 

Waterford

Historyczna stolica hrabstwa Waterford jest czymś w rodzaju miasta wydzielonego, bowiem władze administracyjne hrabstwa mieszczą się w Dungarvan. Pierwsze ślady osadnictwa na terenach dzisiejszego Waterford pochodzą z epoki żelaza, w IX wieku Wikingowie założyli tu osadę Vedrarfjiordr, czyli „wietrzny fiord”. Miasto znane głównie z fabryki kryształów założonej w 1783 roku. Najważniejsze zabytki:

Ratusz – zaprojektowany przez Johna Robertsa należy do najładniejszych budynków w mieście. Budowę rozpoczęto w 1783 roku. Warto zobaczyć salę Large Room, ale największą atrakcją jest największy i najstarszy kryształowy żyrandol wyprodukowany w miejscowej fabryce kryształów.

Reginald’s Tower – najstarszy zabytek miasta pochodzący z XVIII wieku. Dawniej częśc murów obronnych, w swojej historii pełniła między innymi funkcję mennicy, zbrojowni i więzienia.

Christ Church Cathedral – katedra wzniesiona w miejscu, gdzie kiedyś stał kościół z XI wieku, a potem kolejna świątynia z XIII wieku. Obecna świątynia została wybudowana w XVIII stuleciu, a największą atrakcją w środku są dziewiętnastowieczne organy.

Z dworca kolejowego do centrum Waterford idzie się 5 minut pieszo. Ze stacji odjeżdżają pociągi bezpośrednie do Dublina oraz pociągi do Limerick, skomunikowane z pociągami odjeżdżającymi ze stacji Limerick do Cork, Tralee, Limerick, Ennis i Galway.

Historia kolei w Irlandii

Pierwsza linia kolejowa w Irlandii została oddana do użytku 17 grudnia 1834 roku. Łączyła Dublin z portem Kingstown (obecnie Dun Laoghaire). Linia miała długość około 8,5 kilometra. Otwarcie linii było wielkim wydarzeniem w Dublinie, na całej długości zebrały się tłumy gapiów – pociągi kursowały co godzinę, zabierając tylu chętnych, ilu zdołało się zmieścić.

W odróżnieniu od wielu krajów kolej w Irlandii od początku miała służyć głównie do transportu pasażerów. W kraju nie było wielkich zakładów przemysłowych ani kopalń i zakładów wydobycia rud żelaza.

24 maja 1844 roku otwarto linię Dublin – Drogheda. Linia miała długość 51,5 km. Podróż trwała 73-78 minut, w zależności od kierunku jazdy.

Na terenie ówczesnej Irlandii istniała jeszcze jedna linia – Belfast – Portadown – Armagh, ale dziś jest to część Irlandii Północnej, więc nie opisuję jej w artykule.

W latach 1845-1849 Irlandię dotknęła klęska głodu (Wielki Głód). Populacja kraju gwałtownie spadła, rozpoczęła się wielka fala emigracji, a inwestorzy wycofali się z planów rozbudowy kolei w Irlandii.

Lata pięćdziesiąte i sześćdziesiąte XIX wieku to boom inwestycyjny i okres budowy nowych linii. Tendencja utrzymywała się do końca XIX wieku, kiedy sieć kolejowa Irlandii była już bardzo rozbudowana.

Ponadto w 1888 roku otwarto monorail Listowel – Ballyunion.

W 1920 roku w Irlandii było 5635 km linii kolejowych (3500 mil).

W latach 1922-1923 miała miejsce Irlandzka Wojna Domowa. Duża część linii kolejowych i taboru została zniszczona, wysadzano w powietrze wiadukty, zdarzał się ostrzał pociągów lub ich celowe wykolejenia. Po zakończeniu wojny przeprowadzono prowizoryczne naprawy.

W 1925 roku powołano do życia The Great Southern – narodową firmę zarządzającą koleją, która przejęła 26 mniejszych firm. Firma zatrudniała ponad 15 000 pracowników.

W latach pięćdziesiątych XX wieku zamknięto dużą część linii. Zdarzały się okresy, kiedy pociągi pasażerskie nie kursowały w ogóle. Po zamkniętych liniach pozostały nasypy i nieczynne wiadukty widoczne do dziś. Zamknięcia przetrwały tylko główne linie.

1985

Irlandzki pociąg w 1985 roku (aut. Phil Richards, CC-BY-SA, flickr.com)

Kochasz podróże? Jeśli tak, zapraszam do śledzenia naszego profilu na Facebooku. Będzie mi bardzo miło, jeśli udostępnisz ten post znajomym lub dodasz odnośnik do mojego bloga 🙂 Jeżeli jesteś miłośnikiem kolei – TUTAJ – znajdziesz opracowania na temat kolei z całego świata.

Źródła:

[1] mikes.railhistory.railfan.net/r051.html
[2] oracleireland.com/Ireland/history/railways/index.htm
[3] www.telegraph.co.uk/travel/destinations/europe/ireland/articles/grand-hibernian-rail-trip-ireland/
[4] www.irishmirror.ie/news/irish-news/dart-one-irelands-greatest-public-3902588

Wsparcie bloga

Jeśli spodobał ci się blog, warto go wesprzeć drobną darowizną TUTAJ. Opracowanie wielu artykułów trwa tygodniami, ich aktualizacja rozbudowa i rozbudowa latami. Bez pieniędzy nie da się utrzymać i rozwijać ambitnych projektów, a w dzisiejszym świecie zarabia się na płytkich, tabloidowych treściach. Zapraszam również nasz fanpage na Facebooku.

Waterford

Dworzec kolejowy w Waterford (aut. William Murphy, CC-BY-SA, flickr.com)

%d bloggers like this: