Kolej na Podróż

Kolej w Gwatemali – informacje ogólne

Gwatemala to kraj w Ameryce Środkowej, swego czasu popularny wśród blogerów podróżniczych i osób słuchających ich niczym nieomylnej wyroczni. Kraj może się pochwalić zaniedbaną siecią kolejową i muzeum kolejnictwa, ale nie kursują tam regularne pociągi pasażerskie. Wyjątkiem są pociągi specjalne wyjeżdżające na tory bardzo rzadko na zlecenie biur podróży zajmujących się organizacją wycieczek dla zamożnych miłośników kolei.

Przewoźnik narodowy: Ferrovias Guatemala
Strona internetowa: ferrovias.com.gt
Oficjalny fanpage Ferrovias Guatemala na Facebooku

Mapa Gwatemala

Mapa kolejowa Gwatemali (źródło: Ferrovias Guatemala)

Historia

Budowa pierwszej linii kolejowej w Gwatemali rozpoczęła się w 1877 roku. Pierwszy odcinek otwarto w 1880 roku (Puerto San José – Escuintla), cztery lata później linię doprowadzono do miasta Gwatemala – stolicy kraju. Linię wybudowano w rozstawie szyn 914 mm, taki sam rozstaw miały linie budowane w późniejszym okresie. [1]

W 1908 roku dokończono budowę kolejnej linii Gwatemala – Puerto Barrios (320 km). Linia była przeznaczona do transportu bananów do portu w Puerto Barrios, miasta leżącego na północy Gwatemali, niedaleko granicy z Hondurasem. Amerykański koncern United Fruit Company (UFCo) otrzymał 99-letnią koncesję na użytkowanie linii. [1]

Wybudowano również połączenie kolejowe z Meksykiem i Salwadorem. Transportem towarów (głównie bananów) na liniach międzynarodowych zajmowała się firma International Railways of Central America (IRCA), w latach pięćdziesiątych XX wieku IRCA przejęła udziały UFCo i prowadziła przewozy na całej sieci kolejowej Gwatemali. [2].

Przewozy bananów stawały się powoli nieopłacalne z powodu rosnącego znaczenia transportu drogowego i w 1968 roku IRCA zrezygnowała z prowadzenia przewozów, a zarządzanie siecią kolejową przejęły koleje państwowe – FEGUA – Ferrocarriles de Guatemala (FEGUA) [2].

W 1996 roku przewozy kolejowe w Gwatemali zostały całkowicie wstrzymane z przyczyn finansowych.

W październiku 1997 roku firma Railroad Development Corporation otrzymała 50-letnią koncesję na rewitalizację sieci kolejowej i prowadzenie przewozów. Koncesja obejmowała również zarządzanie infrastrukturą portową.

Railroad Development Corporation wraz z inwestorami Gwatemali powołał do życia spółkę Ferrovías Guatemala (FVG).

W 1998 roku dużą część infrastruktury kolejowej zniszczył huragan Mitch.

15 kwietnia 1999 roku uruchomiono przewozy towarowe w okolicach miasta El Chile. Pociągi towarowe przewoziły cement na odcinku około 60 kilometrów.

Siedem lat później rząd wydał dekret uznający działalność Railroad Development Corporation jako szkodliwą dla interesów państwa, co było gwoździem do trumny dla planów odbudowy kolei w Gwatemali. Ostatni pociąg Ferrovías Guatemala wyjechał w trasę we wrześniu 2007 roku, od tamtej pory przez pięć lat prowadzono arbitraż w sprawie, a kiedy pociągi nie kursowały, nie próżnowali złodzieje, kradnąc sporo elementów infrastruktury kolejowej.

1 grudnia 2013 roku firma Railroad Develompent Corporation została znacjonalizowana. [3]

Gwatemala pociąg

Gwatemala – pociąg specjalny (fot. Nils Öberg, GNU, Wikimedia Commons)

Ferrocarril de Los Altos – historia

Oprócz głównych linii kolejowych w Gwatemali działały jeszcze dwie inne godne uwagi linie kolejowe, nie połączone z siecią kolejową. Jedną z takich linii była krótko działająca kolej Ferrocarril de Los Altos o rozstawie 1435 mm.

Pierwsza krótka linia kolejowa w okolicach drugiego co do wielkości miasta Gwatemali – Quezaltenango – powstała w latach 1899-1910. Jak wynika ze źródeł, była to kolej zębata. W latach dwudziestych XX wieku podjęto decyzję o wydłużeniu linii i jej elektryfikacji.

W 1924 roku podpisano umowę z niemiecką firmą Elektricitäts Gesellschaft of Berlin na budowę linii kolejowej o długości 44 kilometrów pomiędzy Quezaltenango a San Felipe, gdzie znajdowała się również stacja kolejowa wspomnianej wcześniej International Railways of Central America (IRCA).

Cztery lata później ukończono budowę odcinka San Felipe – Santa Maria (16 km). Po dostawie pojazdów przypominających tramwaje rozpoczęto nieoficjalne przewozy testowe. W grudniu 1928 roku wykolejenie jednego z pojazdów pochłonęło trzy ofiary i przewozy wstrzymano na 15 miesięcy.

Całą linię oddano do użytku 30 marca 1930 roku. Uroczystemu otwarciu linii towarzyszyło wydanie przez pocztę gwatemalską serii znaczków z tematyką dotyczącą tej linii.

Pociągi kursowały dwa razy dziennie, pokonanie 44 kilometrów zajmowało dwie godziny i 25 minut. Po drodze pojazdy zatrzymywały się na krótkie postoje na ośmiu stacjach.

Była to jedyna kolej elektryczna w Ameryce Środkowej, ale przynosiła ogromne straty.

19 września 1933 roku huragan zniszczył część torowiska. Mieszkańcy i pracownicy zadeklarowali, że odbudują zniszczenia własnymi rękami, ale władze zdecydowały o zamknięciu i rozebraniu kolei. 10 listopada 1933 roku definitywnie zamknięto kolej. Tabor został sprzedany na złom. [4] Pamiątką po kolei jest niewielkie muzeum utworzone przy dawnej stacji kolejowej w Quezaltenango.

Film o Ferrocarril de Los Altos na You Tube (09:51) cz. 1/2 
Film o Ferrocarril de Los Altos na You Tube (08:10) cz. 2/2 

Ferrocarril Verapaz – historia

Druga z linii kolejowych nie połączonych z główną siecią kolejową Gwatemali to Ferrocarril Verapaz, wybudowana w latach 1884-1895 linia z Panzos do Tucuru. Kolej służyła do transportu kawy produkowanej w mieście Coban, w składach pociągów jeździły też wagony pasażerskie. Wiadomo, że kursowała do 1965 roku, natomiast nie znalazłem szczegółowych informacji. [5][6]

Kolej parkowa w parku rozrywki Xetulul

Obecnie jedynym czynnym pociągiem w Gwatemali jest kolej wąskotorowa w parku rozrywki Xetulul w miejscowości Retalhuleu na południu kraju. Skład zestawiony z repliki parowozu oraz wagonów typowych dla kolejek parkowych kursuje wokół parku rozrywki, ale nie udało mi się znaleźć żadnych szczegółowych informacji na temat długości trasy ani okresu kursowania.

Kolej w parku Xetuful na You Tube (05:01)(2012)
Kolej w parku Xetuful na You Tube (09:33)(2008)

Muzeum Kolejnictwa w Gwatemali

W przeciwieństwie do zabytkowego taboru Ferrocarril de Los Altos udało się zachować parowozy i wagony pasażerskie Ferrocarriles de Guatemala (FEGUA). W stolicy kraju utworzono muzeum, gdzie można zapoznać się z historią kolei gwatemalskich oraz zobaczyć zabytkowy tabor.

Eksponaty są dostępne nie tylko z zewnątrz, bez przeszkód wejdziecie do kabiny maszynisty lub do wagonu pasażerskiego.

Muzeum położone jest w centrum gwatemalskiej stolicy.

Strona internetowa: museofegua.com
Reportaż o Muzeum Kolejnictwa w Gwatemali na You Tube (26:18)

Gwatemala Muzeum

Muzeum Kolejnictwa w Gwatemali (fot. Adels, CC-BY, flickr)

Kolej w Gwatemali na You Tube

Na You Tube znajdziecie wiele filmików o historii kolei gwatemalskich i archiwalnymi zdjęciami, często zerżniętymi z innych stron bez podania źródła, natomiast znalezienie filmów pokazujących przejazdy pociągów pasażerskich jest niemal niemożliwe.

Przejazd gwatemalskiego pociągu towarowego przez stolicę (01:02)(2012)
Podróż pociągiem specjalnym cz. 1/2 (09:59)(2008)
Podróż pociągiem specjalnym cz. 1/2 (10:00)(2008)
Filmik pokazujący zwykłe gwatemalskie pociągi (07:49)(2008)
Krótki filmik z 1946 roku – na początku widać gwatemalski pociąg (02:20)

Źródła:

[1] www.sinfin.net/railways/world/guatemala.html
[2] www.ferrolatino.ch/en/reports/guatemala
[3] 
www.rrdc.com/op_guatemala_fvg.html
[4] www.tramz.com/gt/q.html
[5] www.know.cf/enciclopedia/es/Tucur%C3%BA
[6] guatemaladeayer.blogspot.com/2011/10/historia-del-ferrocarril-en-guatemala.html

Kochasz podróże? Jeśli tak, zapraszam do śledzenia naszego profilu na Facebooku. Będzie mi bardzo miło, jeśli udostępnisz ten post znajomym lub dodasz odnośnik do mojego bloga 🙂 Jeżeli jesteś miłośnikiem kolei – TUTAJ – znajdziesz opracowania na temat kolei z całego świata.

Zobacz również: Koleje świata  Belize  Gwatemala  Honduras  Kanada  Kostaryka  Kuba  Meksyk  Nikaragua  Panama  Salwador  Stany Zjednoczone
Antigua i Barbuda  Aruba  Barbados  Bermudy Curaçao  Dominika  Dominikana  Gwadelupa  Haiti  Jamajka  Martynika  Nowa Fundlandia Portoryko  Saint Kitts i Nevis  Saint Lucia
Trynidad i Tobago  Turks i Caicos

Retalhuleu

Nieczynna stacja kolejowa w Retalhuleu (fot. Antonio Lederer, CC-BY-ND, flickr.com)

%d bloggers like this: